Giá Cost là gì? 3 Cách tính Cost đồ uống chính xác nhất cho quán sinh tố – nước ép

1. Giá Cost là gì?

Giá cost là tổng chi phí nguyên liệu để tạo ra một ly đồ uống. Đây là yếu tố quan trọng giúp chủ quán tính toán lợi nhuận và định giá sản phẩm hợp lý. Nếu không kiểm soát tốt giá cost, quán có thể bị hao hụt lợi nhuận hoặc đưa ra mức giá không cạnh tranh.

Theo báo cáo của Statista 2023, chi phí nguyên liệu chiếm khoảng 30-40% doanh thu của các quán nước. Vì vậy, việc tính toán giá cost chuẩn xác giúp quán duy trì lợi nhuận ổn định.

1.1. Công thức tính giá cost cơ bản

Công thức tính giá cost phổ biến nhất:

Giá cost/ly = Tổng chi phí nguyên liệu / Số lượng ly bán ra

Ví dụ: Nếu bạn pha một bình nước ép cam 2 lít hết 50.000 VNĐ và rót được 10 ly, thì giá cost mỗi ly là:

50.000 / 10 = 5.000 VNĐ/ly

Tuy nhiên, để tính toán chuẩn xác hơn, cần xem xét cả hao hụt nguyên liệu và các chi phí phát sinh khác. Theo chuyên gia David Hargreaves, cố vấn ngành F&B tại Hospitality Business Development, giá cost thực tế cần cộng thêm 5-10% hao hụt do sơ chế, chế biến.

2. Tại sao cần tính chính xác giá cost đồ uống?

• Đảm bảo lợi nhuận: Nếu giá bán không bù đủ giá cost, quán dễ bị lỗ. Theo thống kê từ Tổng cục Thống kê Việt Nam, hơn 60% quán nước nhỏ phải đóng cửa sau 6 tháng hoạt động do quản lý chi phí kém.
• Định giá hợp lý: Giá bán hợp lý giúp quán cạnh tranh tốt hơn. Nếu giá quá cao, khách sẽ chọn quán khác, nếu quá thấp, lợi nhuận sẽ bị ảnh hưởng.
• Kiểm soát chi phí nguyên liệu: Giúp tối ưu việc nhập hàng và hạn chế lãng phí. Theo báo cáo từ Nielsen năm 2022, lãng phí nguyên liệu chiếm đến 10-20% tổng chi phí của các quán nước.

3. 3 Cách tính giá Cost đồ uống chính xác nhất

3.1. Cách 1: Tính cost theo giá nguyên liệu trực tiếp

Phương pháp này đơn giản, dễ áp dụng cho quán nhỏ.

Công thức:

Giá cost/ly = Tổng chi phí nguyên liệu sử dụng / Số ly thành phẩm

Ví dụ: Một ly sinh tố bơ cần 200g bơ (8.000 VNĐ), 100ml sữa tươi (5.000 VNĐ) và đường, đá (2.000 VNĐ). Tổng nguyên liệu hết:

8.000 + 5.000 + 2.000 = 15.000 VNĐ/ly

Lưu ý: Cần cộng thêm chi phí hao hụt do sơ chế nguyên liệu. Theo nghiên cứu từ Đại học Bách Khoa TP.HCM, hao hụt khi sơ chế bơ có thể lên đến 20%, tức là nếu mua 1kg bơ, thực tế chỉ sử dụng được khoảng 800g.

3.2. Cách 2: Tính cost theo tỷ lệ phần trăm giá bán

Công thức này dựa trên quy tắc chi phí nguyên liệu thường chiếm 30 – 40% giá bán.

Công thức:

Giá cost = Giá bán x % cost chuẩn

Ví dụ: Nếu bạn bán ly nước ép cam 25.000 VNĐ, và áp dụng tỷ lệ cost 35%, thì giá cost lý tưởng là:

25.000 x 35% = 8.750 VNĐ/ly

Nếu giá cost vượt mức này, cần xem lại nguyên liệu hoặc giá bán. Theo báo cáo từ KPMG, các quán nước ép thành công thường duy trì mức cost từ 28-35% để tối ưu lợi nhuận.

3.3. Cách 3: Tính cost theo định mức nguyên liệu chuẩn

Phương pháp này áp dụng cho quán có quy mô lớn, sử dụng công thức pha chế cố định.

Các bước thực hiện:

1. Xác định công thức pha chế chuẩn cho từng loại đồ uống.
2. Đo lường chính xác lượng nguyên liệu cần dùng.
3. Tính tổng chi phí nguyên liệu theo công thức.

Ví dụ: Một ly sinh tố xoài theo công thức cần 150g xoài (7.000 VNĐ), 50ml sữa đặc (3.000 VNĐ), 100ml sữa tươi (5.000 VNĐ), tổng chi phí nguyên liệu là:

7.000 + 3.000 + 5.000 = 15.000 VNĐ/ly

Áp dụng cách này giúp kiểm soát cost chặt chẽ hơn, hạn chế thất thoát nguyên liệu. Theo báo cáo của Forbes, các chuỗi quán nước lớn như Starbucks hay The Coffee House luôn có định mức nguyên liệu rõ ràng để đảm bảo cost chuẩn.

4. Những Sai Lầm Thường Gặp Khi Tính Giá Cost

4.1. Bỏ sót các chi phí ẩn

Nhiều quán chỉ tính nguyên liệu mà quên chi phí khác như điện, nước, nhân công. Theo nghiên cứu của Tổ chức Quản lý Nhà hàng Quốc tế, chi phí ẩn có thể chiếm tới 10-15% tổng giá cost.

4.2. Áp dụng sai phương pháp tính giá

Một số quán áp dụng sai công thức dẫn đến giá cost không chính xác. Chẳng hạn, nếu không tính hao hụt nguyên liệu, giá cost sẽ thấp hơn thực tế, làm giảm lợi nhuận.

5. Mẹo giúp tối ưu giá cost và tăng lợi nhuận

• Chọn nguyên liệu giá tốt: Mua số lượng lớn để có giá sỉ rẻ hơn. Theo Hiệp hội Nhà cung cấp Nguyên liệu TP.HCM, mua theo mùa có thể giúp tiết kiệm từ 15-25% chi phí.
• Hạn chế hao hụt: Sử dụng máy xay công suất lớn như Promix 920B, giúp xay nhanh, hạn chế thất thoát nguyên liệu. Nghiên cứu từ Viện Công nghệ Thực phẩm cho thấy máy xay công nghiệp giúp giảm hao hụt đến 30% so với máy xay gia đình.
• Điều chỉnh công thức: Giữ nguyên chất lượng nhưng giảm bớt lượng nguyên liệu đắt đỏ. Thử nghiệm từ một chuỗi quán cà phê lớn ở Hà Nội cho thấy việc giảm 10% sữa đặc trong công thức vẫn giữ nguyên hương vị nhưng giúp tiết kiệm 5% chi phí.
• Giảm lãng phí: Một quán nước ép có tiếng ở TP.HCM chia sẻ rằng việc đầu tư máy ép chậm Promix PM-800 giúp họ tiết kiệm 20% nguyên liệu so với máy ép thông thường. Nhờ khả năng ép kiệt bã, họ giảm được lượng trái cây sử dụng mà vẫn giữ nguyên chất lượng đồ uống.

6. Kết luận

Việc tính toán giá cost chính xác giúp quán nước ép – sinh tố hoạt động hiệu quả, đảm bảo lợi nhuận và phát triển bền vững. Áp dụng các công thức phù hợp và sử dụng thiết bị chất lượng sẽ giúp tối ưu chi phí nguyên liệu, cải thiện doanh thu.

Chúc bạn kinh doanh thành công!